Fonds voor Cultuurparticipatie

Het Fonds voor Cultuurparticipatie streeft naar een sector die bijdraagt aan een sterkere, socialere en veerkrachtigere samenleving. Het fonds richt zich op het vergroten van toegang tot kunst en cultuur voor alle Nederlanders, waarbij specifieke aandacht uitgaat naar kinderen, jongeren, en minderheden. Door middel van cultuurparticipatie worden kansen vergroot, verschillen verkleind, en mensen verbonden. 

In het beleidsplan 2025-2028 van het Fonds voor Cultuurparticipatie staan de volgende hoofdprogramma’s centraal: Cultuureducatie, Co-creatie, en Amateurkunst, met aanvullende aandacht voor actieve erfgoedparticipatie en internationale samenwerking.

Het programma Cultuureducatie richt zich op het aanbieden en vernieuwen van cultuureducatie in en rondom het onderwijs. Binnen dit programma wordt het initiatief Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK) voortgezet, met als doel de deskundigheid en professionaliteit van specialisten in cultuureducatie binnen culturele instellingen en scholen te versterken. Dit programma speelt tevens in op de verwachte herziening van het onderwijscurriculum voor cultuureducatie in 2025-2026. Een belangrijk onderdeel van dit programma is de verbetering van samenwerkingen tussen culturele instellingen en scholen voor mbo, vmbo, praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Deze samenwerking is essentieel om ervoor te zorgen dat alle kinderen en jongeren gelijke kansen krijgen en hun creativiteit kunnen ontplooien.

Het Co-creatie programma is gericht op het bevorderen van gelijkwaardige deelname aan cultuur onder begeleiding van een professionele kunstenaar of instituut, of als onderdeel van een gemeenschap. Dit programma ondersteunt culturele instellingen of kunstenaars bij het ontwikkelen en uitvoeren van projecten waarin verschillende groepen deelnemers samenwerken aan de totstandkoming van cultureel beleid, debatcultuur of artistieke uitingen. Hierbij wordt de nadruk gelegd op het creëren van voldoende expertise en capaciteit binnen de sector om participatieve projecten te ontwikkelen. Daarnaast ondersteunt het programma diverse gemeenschappen en hun culturen, met een focus op solidariteit, rechtvaardigheid en heling. Het biedt gemeenschappen de mogelijkheid om gezamenlijk aanvragen te doen, zelfs als ze geen formele instelling zijn. Ten slotte stimuleert het programma cross-sectorale samenwerkingen, waardoor kunst en cultuur een rol kunnen spelen bij het aanpakken van maatschappelijke uitdagingen, zoals welzijnsbevordering en klimaatrechtvaardigheid.

Het programma Amateurkunst richt zich op kunstbeoefening en talentontwikkeling voor niet-professionals, kunstvakstudenten en informele circuits. Het biedt subsidie voor het versterken van de infrastructuur van culturele instellingen die de toegankelijkheid vergroten en ondersteunt direct Nederlanders die onder de armoedegrens leven, bijvoorbeeld door persoonlijke subsidies voor de aanschaf van een instrument of muzieklessen. Voor talenten die zich richting professioneel makerschap willen ontwikkelen, biedt het programma mogelijkheden, vooral voor degenen die zich op informele wijze willen ontwikkelen. Er is speciale aandacht voor talentontwikkeling binnen nachtleven, popcultuur en ‘the culture’. Dit programma ondersteunt ook activiteiten met studenten van kunstvakonderwijs en definieert duidelijk tot wanneer autodidacte makers in hun artistieke loopbaan bij het Fonds subsidie kunnen aanvragen.

Daarnaast ondersteunt heeft het Fonds voor Cultuurparticipatie aandacht voor een aantal andere ontwikkelingen, namelijk actieve erfgoedparticipatie, internationale samenwerking en flankerend beleid.

Actieve erfgoedparticipatie wordt gestimuleerd door structurele ondersteuning te bieden aan erfgoedmanifestaties binnen de meerjarenregeling Co-creatie. Daarnaast zal het Fonds projectregelingen opzetten voor immaterieel erfgoed en volkscultuur, erfgoededucatie, ‘oral history’ en het ondersteunen van erfgoedvrijwilligers. Het Fonds sluit hierbij aan bij ontwikkelingen binnen het Kaderverdrag van Faro van de Raad van Europa en het UNESCO Verdrag inzake de bescherming van het immaterieel cultureel erfgoed, in samenwerking met partners zoals het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Op het gebied van internationale samenwerking sluit het Fonds aan bij het internationaal cultuurbeleid, met een focus op duurzame ontwikkeling volgens de Sustainable Development Goals (SDG’s). Het Fonds richt zich op lange termijn internationale samenwerkingsverbanden die internationale participatieprojecten bevorderen. Er wordt specifiek ingezet op de diaspora in Nederland, waarbij uitwisseling tussen culturele groepen, de culturen van landen van herkomst en de Nederlandse cultuur wordt gefaciliteerd. Ook wordt een regeling voor vluchtelingen verkend, met als doel bij te dragen aan mentaal welzijn en sociale cohesie te versterken. Dit programma geeft speciale aandacht aan landen zoals Indonesië, Turkije, Marokko, Suriname en Oekraïne, en ondersteunt instellingen bij Europese samenwerking door financiële steun aan te bieden voor deelname aan programma’s zoals Creative Europe en Horizon Europe.

Naast financiële ondersteuning biedt het Fonds voor Cultuurparticipatie ook niet-financiële ondersteuning. Onderzoek speelt een belangrijke rol in het meten, leren en verbeteren van de impact van het Fonds. Dit proces omvat continu onderzoek, waarvan de resultaten gedeeld worden met het veld. Daarnaast worden door het Fonds bijeenkomsten en buitenlandse bezoekersprogramma’s georganiseerd om kennisuitwisseling en netwerkvorming te bevorderen. 

Bent u benieuwd of uw project in aanmerking komt voor een bijdrage? Fondsenwerving Nederland heeft veel ervaring met het Fonds voor Cultuurparticipatie en andere cultuurfondsen. Fondsenwerving Nederland is als fondsenwerver gespecialiseerd in het verzorgen van het fondsenwervingstrajecten voor culturele en maatschappelijke organisaties. Daarnaast denken wij mee over de projectopzet zodat subsidiekansen worden geoptimaliseerd. 

Neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.